Skoro anegdotyczne jabłko spadło na głowę Newtona i tak zrodziła się grawitacja, to co musiało trzasnąć w głowę urodzonego 14 marca 1879 roku Einsteina, że wymyślił teorię względności i jeszcze kilka innych rzeczy, które wywróciły fizykę do góry nogami? Może jakieś kosmiczne promieniowanie? Może meteoryt? A może po prostu miał tak niesamowicie sprawny mózg, że potrafił zobaczyć świat w sposób, w jaki nikt inny przed nim tego nie zrobił?

Albert Einstein był jednym z tych nielicznych ludzi, którzy nie tylko rozumieli rzeczywistość lepiej niż ktokolwiek inny, ale też potrafili ją wyjaśnić w sposób, który sprawiał, że nawet laik czuł się przez chwilę mądry. Choć jego równania przyprawiały o zawroty głowy, to sam był niezwykle wyluzowanym człowiekiem, który nie cierpiał formalności i do końca życia miał dystans do siebie i świata.

Jak wyglądało życie największego umysłu XX wieku?

Dziecko, które nie mówiło, ale za to myślało

Mały Albert nie był typowym „cudownym dzieckiem”. Wręcz przeciwnie – zaczął mówić później niż większość dzieci, a jego rodzice martwili się, że może mieć jakieś trudności w nauce. Kiedy jednak w wieku pięciu lat dostał swój pierwszy kompas, nagle coś w nim zaskoczyło – zaczął zastanawiać się, jak to możliwe, że igła zawsze wskazuje północ.

To było jego pierwsze wielkie „Aha!”. Od tego momentu jego życie było niekończącym się pasmem pytań – i szukania na nie odpowiedzi.

Niezbyt pilny student, ale genialny umysł

Mimo że dziś Einstein kojarzy się z geniuszem, to… w szkole nie był orłem. Legenda głosi, że oblał matematykę, ale to mit – radził sobie dobrze, tylko miał problem z podporządkowaniem się nauczycielom. Nie znosił sztywnych zasad i szkolnej rutyny, a jego nauczyciele uważali go za leniwego.

Po ukończeniu politechniki nie mógł znaleźć pracy akademickiej, więc zatrudnił się w urzędzie patentowym. I to właśnie tam – analizując cudze wynalazki – zaczął rozwijać swoje przełomowe pomysły dotyczące czasu, przestrzeni i energii.

1905 – rok, w którym Einstein rozwalił system

Jeśli są w historii nauki lata przełomowe, to 1905 rok w wykonaniu Einsteina jest jednym z najbardziej epickich. W ciągu jednego roku opublikował cztery prace, które zmieniły fizykę na zawsze:

• udowodnił, że światło zachowuje się jak cząstki (a nie tylko fala),
• wyjaśnił ruch cząsteczek w cieczach, co potwierdziło istnienie atomów,
• sformułował szczególną teorię względności, czyli zasady rządzące czasem i przestrzenią,
• i na dokładkę stworzył równanie E=mc², które pokazało, że energia i masa to dwie strony tej samej monety.

Czyli facet, który miał problem ze znalezieniem pracy, w jednym roku dosłownie wywrócił świat nauki do góry nogami.

Nobel? Tak, ale nie za teorię względności!

Co ciekawe, Einstein nigdy nie dostał Nagrody Nobla za teorię względności. Komitet noblowski chyba uznał, że to zbyt szalona teoria jak na tamte czasy i nagrodził go za wyjaśnienie zjawiska fotoelektrycznego – tego samego, które leży u podstaw działania paneli słonecznych.

Ale Einstein specjalnie się tym nie przejmował – nagrodę i tak przeznaczył na rozwód ze swoją pierwszą żoną (co samo w sobie jest dość nietypowym wykorzystaniem Nobla).

Ekscentryk, który nie znosił skarpetek

Einstein był nie tylko geniuszem, ale też jednym z najbardziej ekscentrycznych naukowców w historii. Nie nosił skarpetek, bo uważał je za zbędne. Często zapominał o podstawowych rzeczach, np. gdzie zostawił swoje dokumenty czy klucze.

Był też pacyfistą, a potem – paradoksalnie – współpracował z rządem USA przy projekcie bomby atomowej, choć później gorzko tego żałował.

Ciekawostki o Einsteinie, które mogą Cię zaskoczyć

• Jego mózg został skradziony – po śmierci patolog, który przeprowadzał sekcję, postanowił go zakonserwować i badać.
• Nie cierpiał formalnych ubrań – garnitury i krawaty były dla niego torturą.
• Był oferowany na prezydenta Izraela – odmówił, bo stwierdził, że nie nadaje się do polityki.
• Miał świetne poczucie humoru – na słynnej fotografii pokazuje język, bo był zmęczony paparazzi.
• Był przeciwnikiem broni jądrowej, mimo że jego list do Roosevelta pomógł rozpocząć Projekt Manhattan.

Einstein – geniusz, który zmienił wszystko

Albert Einstein to jeden z tych ludzi, którzy pojawiają się raz na kilka wieków i zmieniają sposób, w jaki rozumiemy świat. Nie tylko napisał jedne z najważniejszych równań w historii nauki, ale też pokazał, że naukowiec może być barwną, pełną humoru i luzu postacią.

I choć do końca życia walczył z szaleństwem, jakie wywołały jego odkrycia (szczególnie w kwestii bomby atomowej), to jedno jest pewne – bez niego współczesna fizyka wyglądałaby zupełnie inaczej.

Jak sam powiedział: „Wyobraźnia jest ważniejsza niż wiedza, bo wiedza jest ograniczona”. I to chyba najlepiej podsumowuje jego geniusz.