{source}
<!– You can place html anywhere within the source tags –>
<iframe width=”100%” height=”166″ scrolling=”no” frameborder=”no” src=”https://w.soundcloud.com/player/?url=https%3A//api.soundcloud.com/tracks/309358620&color=ff5500&auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false”></iframe>
<script language=”javascript” type=”text/javascript”>
// You can place JavaScript like this
</script>
<?php// You can place PHP like this
?>
{/source}
Wiećiór w Kóniokowie
Spod karćmy U Stolorza ćiuć porskani kóni. To srómbki, kierymi przijechali gazdowie, coby ugasić spragnióne duśie, porzóndzić z sómsiodami, dorzóndzić się w handlu, łogwarzić gazdowski i gminne wiecy. Na łOchodzitej widno nitkym cesty wyłoranej w hrubej pierzinie śniega, kany lecykiedy przejyżdżio kóń z nakidanym na sanie gnojym, kiery Kónikowianie wywożiajóm na złorane na jesiyń prziłogi. Na cysorskij ceście w Kóniokowie bawióm sie dziecka, spuściajóm sie na sónkach, robiónych skisach, miechach nabitych słómóm… Ze ścitów chałp przikrytych hrubóm pierzinóm śniega widać ciyniutki nitki biołego dymu, w chałpach baby i dziywki tak jyny zwijajóm przi robocie. Jedne przyndóm wełnym na kolewrotkach, śtrykujóm kopyca a rynkawice, drugi rychtujóm wiećierzym, jeśćie inkśi łodbywajóm w chlywie, tkajóm płótno na krosnach a w wolniyjśich chwilach heklujóm róźie, róźićki ci aji ćiepce.
Śćmiywo sie pomalućku, w dolinach robi sie cicho… W łoknach zapolajóm sie światełka, gaździny rozpolajóm lampki naftowe abo i śćiapy bukowe, przi kierych matki i tacikowie zacinajóm łopowiadać dzieckóm bojtki i łopowieści ło zaćiarowanych źmijach, noćnicach, zbójnikach, downych bohatyrach i przigodach z wilkami abo i niedźwiydźiami zo młodych roków …
Mlyćno łOdyseja
Krowy podojóne, cielyn naplekane, koćkóm nalote do halbije, mlyko łocedzóne, do baniek nalote, w studni schłódzone, ku ceście bańki zaniesióne, mlyciorz pojadzie tóź ich weźnie do mlyciarni na Istebnym. Na wiećierzym chleba z mlykym pojedzóne, zaś rano śiuli uwarzóne, reśta w gorcach zestawióno, cosi do bańioćka Janowi ze Zogrody łodlote, dyć majóm Kwiatulym przisuśiónóm, z kiśki śmietónka sebrano, masło w maśnićce zrobióne, we forymkach uformowane, maślónka sloto do gorca, z łomaściónymi śtuchankami na wiećierzym zjedzóno, kiśka łogrzoto na syr, syr łodcedzóny, drugi mlyko sklagane, bundz wybrany, żyńcica poslywano do gorćków, tak jyny fukło i uź wypito, serwotka z pulyntóm a pomyjami świnióm dano. Bundz a syr sprzedany, pinióndze babie do grajcarećka łoddane… Krowy wyjóm, tak jyny źni w chlywie. Zaś trzeja krowićki podoić…
łOchodzito – Góra Matka
Góra łOchodzito – je tam zakopany przełokropny skarb zbójników… kupa ludzi go hladało, ale nóńść go moźie jyny tyn – jak pisióm wielebny ks. Emanuel Grim w swoich wierśiach – co mo ćiste śierco…
Na tych kamiynistych kónskach my tam pasli krowy, kosili łotawym i zboźi kosóm, toćiali, płostkowali, ukłodali do łostrewek, zwoziali siano kóniami, abo i znosiali w dzichtach, ći brali całe łostrewki ze sianym na pleca i heja do stodoły! Zbiyrali borówki, łostrzyńźlice, hybali kamiynie na grómadnice, chytali skiby rynkami, bo sie przewracały… Rzykali do Pani Gór… Nasi tacikowie i łocowie, nasi sómsiedzi, korcowali strómy i krzoki, wyłorowali cesty. Nasi przodkowie tu paśli łowce, muzykowali, zbójowali. My Kóniokowanie znómy tóm górym łod dziecka… To ni ma góra ćiarownic, to je Góra Matka… Ale jakosi magija w nij je…
Jako zrozumieć tóm gwarym – Porada dlo młodych i tych ze światu…
Jak ganc nie trufieś ło ćim tu rzóndzimy, tóź isto musiś do Kóniokowa przijechać na dłóźij, a naućić się heklować z naśimi babami. Heknadlym Ci zrobi łoto abo Jano ze Zogrody, abo jak uź tak, tóź aji Palko łod Spodchlywianki. Nasie baby łokropnie rade przi heklowaniu gwarzić w tutejśij gwarze ( a nejbarźij ło chłopach), tóź sie hónym naućiś…a uź bejeś wśiecko wiedziała …
Gazdowski dumania …
W lecie, na jesiyń, aji w jarzi, jesi moś gazdówkym, toź trza wstać wciaśnij, poroz jako kohót zacino pioć. Krowy podoić, wygnać, przemykać, napaść, skludzić, podkidać, pościelić, wykidać, na gnojarni rozkidać, napioić, bykowi ukosić na potoku, w dzichcie prziniyść, siana schynóć, za jaśle dać, pulyntym uwarzić, drobnioki uśtuchać, liści nazbiyrać, ćwiklym skrójźiać, źrani świnióm narychtować, do halbije wloć, kuróm zasuć, wajca wybrać (jedno tam aji moźieś, jak baba nie widzi, wypić na miyjscu) … i uź moś ćias coby cosi dychnóć a chycić sie struganio źierdzi na łostrewki…
Dzieproch podojił, połodbywoł. Cosi pośniodómy. I trza porzez narychtować a chytać sie struganio. Dyć uź widno… Źierdzi uź móm cosi nastrugane na łostrewki, jeście mi trzeja zrobić zorymbym w zogrodzie tóź fórt strugóm …
Móm strugacóm stolicym jeście po świyntej pamiynci tacikowi z Legierów. Na dej im tam Boźie niebo. Tak jóm przismyćim do izby łoto jak uź tak beje barźij przikurzóne, a porzez narychtujym łostry, tóź ty śćieblićki tak yny bedóm furgać. Po roz beje forymno fura nastrugano…
Wziyno mie na dumania … ło gazdówce. Nie wiym ci sie to gazdowani jeście łopłaco ? Co ło tym myślicie ?
Autor: Andrzej Suszka
