Jest to żółtawa, palna ciecz o charakterystycznym zapachu, będąca mieszaniną węglowodorów.
Od niepamiętnych czasów, w wielu miejscach na Ziemi ropa naftowa wypływała sama, będąc często utrapieniem rolników. Chyba jako pierwsi „zagospodarowali” ropę Chińczycy – w każdym razie to właśnie na terenie Chin odkryto pierwsze znane szyby naftowe pochodzące z początków n.e.
Równie trudno stwierdzić kto otrzymał z ropy jako pierwszy naftę drogą destylacji?
Pierwszy opis rafinacji oleju skalnego pochodzi z IX wieku, a jego autorem jest perski lekarz i chemik Abu Bakr Muhammad ibn Zakariya Razi. Otrzymany produkt nazwał nafftah, nazwa przywędrowała do Polski przez Turcję, dlatego jako jedni z nielicznych używamy nazwy: nafta, podczas gdy inni mówią kerosene, paraffine liquide lub petroleum.
W czasach nam bliższych, jako pierwszy pozyskał naftę z węgla kanadyjski lekarz i geolog Abraham Gesner. W roku 1846 w Charlottetown po raz pierwszy przeprowadził publiczny pokaz działania nowego paliwa do lamp. Ogrzał węgiel w retorcie i wydestylował z niego przejrzystą, rzadką ciecz, której z kolei użył jako paliwa do lampy. Nowy produkt został opatentowany pod nazwą kerosene, a jej wynalazca jest uznawany za jednego z ojców przemysłu petrochemicznego.
Pierwszym, któremu się udało pozyskać naftę z ropy naftowej, był polski chemik odznaczony Legią Honorową… Nie, to nie był Ignacy Łukasiewicz!
Z ropy naftowej jako pierwszy wyekstrahował naftę i zbadał jej właściwości polski chemik Filip Walter.
Historia przemysłu naftowego oddaje jednak honor Łukasiewiczowi, za pierwszy głębszy odwiert szybu naftowego w okolicy Krosna. Wiadomo jest również, że Ignacy Łukasiewicz w latach 50-tych XIX wieku zaczął destylować naftę z gęstej, cuchnącej cieczy wypływającej na zboczach Karpat i skonstruował, znaną do dzisiaj, lampę naftową.
Amerykański pionier górnictwa naftowego Edwin Drake dowiercił się do ropy w Pensylwanii dopiero w kilka lat później po Łukasiewiczu.
Technologiczny proces „wydobywania nafty” z łupków naftowych opracował szkocki chemik James Young.
Obecnie naftę stosuje się ją jako paliwo do silników rakietowych (głównie w silnikach produkcji rosyjskiej i radzieckiej), rozpuszczalnik, oraz do celów kosmetycznych. Ponadto nafta jest częściowo przerabiana na benzynę i inne produkty w procesach krakingu i reformingu. Wykorzystywana jest też w lecznictwie.
Fotografia: szyb naftowy z 1846 roku.
