To nasz obowiązek. Istniejące w Koniakowie zespoły regionalne dbają o to, aby nie zaginęła koniakowska muzyka i pieśniczka, a wraz z nią mowa ojców. Na potrzeby tego albumu, który niechaj będzie dla Was rodzajem rodzinnej pamiątki wielu lat pracy w zespołach, prezentujemy prywatne i muzealne bogate zbiory dawnej fotografii, pozwalające nam cofnąć się w czasie, przywrócić twarze naszych rodziców, dziadków – członków zespołów i ożywić w pamięci jeden z wielu aspektów historii koniakowskich zespołów regionalnych, którą dziś dodatkowo utrwalamy piórem … ” – pisze Pani Urszula Gruszka we wstępie do albumu ” Dziedzictwo Kóniakowian „.
Tancerka i śpiewaczka z Koniakowa. Laureatka Nagrody Kolberga w 2003 r. Osiągnięcia artystyczne i twórcza pasja Pani Urszuli Gruszki, znakomitej tancerki i śpiewaczki wynikają z jej wieloletniej działalności w Regionalnym Zespole „Koniaków” z Koniakowa – jej wsi rodzinnej.Koniaków to rozległa miejscowość w Beskidzie Śląskim. Wraz z Istebną i Jaworzynką leży w regionie istebniańskim, w najdalej na zachód wysuniętej części polskich Karpat.
Zamieszkuje go grupa etnograficzna górali śląskich, zasiedlająca obie strony Olzy. Od 1932 r. działa w Koniakowie Zespół Regionalny skupiający miłośników rodzimej kultury i oryginalnego folkloru górali śląskich – tancerzy, śpiewaków, muzyków. Osiągnięcia zespołu zostały uhonorowane Nagrodą im. Oskara Kolberga, przyznaną w 1991 roku. Powstał z inicjatywy Marii Gwarek, działali w nim wybitni artyści: Małgorzata Kukuczka, Jan Kukuczka, Leszek Gwarek, Zuzanna Gwarek, Zuzanna Kawulok, Jan Kawulok.Kontynuatorką ich dzieła jest Urszula Gruszka – doskonała solistka, tancerka i śpiewaczka, choreografka i kierownik artystyczny. Z zespołem jest związana od 1962 r. Początkowo tańczyła w Dziecięcym Zespole Regionalnym „Mały Koniaków”, w 1967 r. przeszła do zespołu dorosłych.
W swoim dorobku ma wiele indywidualnych nagród i wyróżnień zdobytych na festiwalach i konkursach folklorystycznych (w Żywcu, Toruniu, Kazimierzu).W 1987 r. otrzymała odznakę Zasłużonego Działacza Kultury. Od 1992 r. jest kierownikiem artystycznym Dziecięcego Zespołu Regionalnego „Mały Koniaków” działającego przy Ognisku Pracy Pozaszkolnej w Koniakowie. Od 1994 r. kieruje Regionalnym Zespołem „Koniaków” z Koniakowa. Tworzy nowe programy i widowiska obrzędowe: „Szkubaczki”, „Na starodownej muzyce”, „Na sałaszu”, „Góralski wieszieli”, „Mikołaji”. Opracowuje i poszerza repertuar zespołu o stare powinszowania i archaiczne kolędy, rekonstruuje strój regionalny. Zespoły pod jej kierownictwem prezentują wysoki poziom artystyczny. Ich praca wieńczona jest licznymi nagrodami. „Mały Koniaków” zdobył nagrody i wyróżnienia w Wojewódzkim Przeglądzie Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych (w latach 1993-96). Zespół „Koniaków” otrzymał m.in. Srebrną Ciupagę (1996) i Nagrodę im. Prof. Romana Reinfussa (2001) na Międzynarodowym Festiwalu Ziem Górskich w Zakopanem.Zespoły uczestniczą w różnych formach prezentacji i popularyzacji rodzimej kultury – w regionalnych i międzynarodowych festiwalach i przeglądach (Festiwal Folkloru Górali Ziem Polskich w Żywcu, Wojewódzkim Przeglądzie Wiejskich Zespołów Artystycznych w Brennej, Wojewódzkim Przeglądzie Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych „Żywieckie Gody”, w Karnawale Góralskim w Bukowinie Tatrzańskiej). Ich działalność artystyczna popularyzowana jest również w programach telewizji ogólnopolskiej i regionalnej.
Dokumentacja prowadzonych przez Urszulę Gruszkę zespołów znajduje się w Regionalnym Ośrodku Kultury w Bielsku-Białej.Pani Urszula Gruszka jest inicjatorką powołania Stowarzyszenia Miłośników Beskidzkiego Folkloru, Muzyki i Tańca „Pod Ochodzitą”, które działa na rzecz grup folklorystycznych, stwarza możliwość lepszego ich funkcjonowania oraz uczestnictwa w festiwalach. Wraz z kierowanym przez siebie zespołem podejmuje wiele działań na rzecz rodzimego środowiska – organizuje okolicznościowe spotkania miłośników folkloru Beskidu Śląskiego (dożynki, karnawał, regionalne święta i festiwale). Jej praca artystyczna, społeczna i pedagogiczna zyskała duże uznanie zarówno w społeczności lokalnej Koniakowa i Beskidu Śląskiego, jak również na Żywiecczyźnie, Podhalu i Zaolziu.
Udało mi się skontaktować z Panią Urszulą Gruszką.
Uzupełniam więc informacje ” z pierwszej ręki „.
Pani Urszula wydała książkę ” Dziedzictwo Koniakowian „, nagrała kilka płyt z muzyką góralską :
– Złote serce Żywieckie,
– Muzyka Koniokowsko,
– Muzyka Karpat,
– Muzyka Beskidu Śląskiego
– Koniokowinie kolędy i pastorałki
– Wołosi wspólne korzenie.
Nagrała również film do TV Kraków ” z robotom z wełnom ” oraz cytuje ” były nagrane nasie Mikołaje w kierych jo tes brała udział „.
Jest również ambasadorem twórczości ludowej zagranicą, gdzie w 2005 roku zorganizowała przy wsparciu Polskiej Ambasady w Rabacie wystawę koronek koniakowskich i haftu, następnie wystawę rękodzieła Trójwsi na Cyprze. Współorganizowała sympozjum naukowe pn. „Korzenie wołoskie” oraz obchody 100-lecia Górali Polskich „Karpaty naszym domem”, jak również warsztaty taneczno-muzyczne dla instruktorów.
Moje odczucia po rozmowie?
Pani Urszula jest przesympatyczną osobą, uśmiechniętą, służy dobrym słowem i szkoda tylko, że jestem tak daleko bo prawdopodobnie gwarę przebywając z Panią Urszulą na codzień, pojęłabym migusiem … ; )
Jest dla mnie osobą z którą spędzony czas na rozmowach był prawdziwą przyjemnością i wyzwaniem, gdyż wiele razy musiałam tłumaczyć sobie gwarę ” po mojemu ” – co było oczywiście bardzo urocze.
Dziękuje za poświęcony czas, życzę wielu kolejnych sukcesów i ciepło pozdrawiam.
Karolina Kaźmierczak.
https://m.facebook.com/NaszSwiatSlow/
( fragmenty tekstu pochodzą ze strony culture.pl,
foto. kobietasukcesu.pl )
