Prezentujemy trailer wartej przypomnienia opery ludowej, zamordowanego przez hitlerowców w obozie koncentracyjnym – Jana Sztwiertni pt. „Sałasznicy” w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny
{source}
<!– You can place html anywhere within the source tags –>
<iframe width=”640″ height=”360″ src=”https://www.youtube.com/embed/gJvX226HyB4″ frameborder=”0″ gesture=”media” allowfullscreen></iframe>
<script language=”javascript” type=”text/javascript”>
// You can place JavaScript like this
</script>
<?php// You can place PHP like this
?>
{/source}
„Sałasznicy” to widowisko ludowe z muzyką, śpiewem i tańcem na tle życia górali beskidzkich. Opera powstała w Wiśle – Równem w 1932 r. Jej autor Jan Sztwiertnia – jedna z najbardziej znaczących postaci życia muzycznego Wisły – miał wówczas niespełna dwadzieścia jeden lat. Młodego kompozytora urzekła swoista muzyka gór – śpiewanie i nawoływanie pasterzy, suche i surowe dźwięki góralskich trombit, dalekie odgłosy dzwonków owiec na halach. Libretto opery napisał również twórca wiślański Ferdynand Dyrna, przyjaciel kompozytora. W styczniu 1932 roku przyniósł mu sztukę, a już w kwietniu tego roku Sztwiertnia napisał do niej muzykę.
Jan Sztwiertnia (ur. 1 czerwca 1911 w Hermanicach, obecnie część Ustronia, zm. 29 sierpnia 1940 w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen) – polski pedagog, kompozytor.
Pochodził z Ustronia w Beskidzie Śląskim. W 1921 r został wychowankiem Ewangelickiego Domu Sierot w Ustroniu, a w 1925 r ukończył szkołę powszechną w Ustroniu. W latach 1925-30 kontynuował naukę w Seminarium Nauczycielskim w Cieszynie. Po ukończeniu Seminarium został nauczycielem w szkole ludowej w Wiśle na Równem pod Baranią Górą.
Już w Seminarium Nauczycielskim wykazywał uzdolnienia muzyczne, a zaczął komponować w trakcie pracy w szkole na Równem.
Od roku 1933 pracował w szkołach w Wiśle Głębcach oraz w Wiśle Centrum. Prowadził chór kościelny oraz grał na organach w kościele. Pisał drobne utwory do użytku szkolnego i kościelnego, fugi, preludia, chorały, kantaty. W 1932 roku napisał operę „Sałasznicy”, której muzyka nawiązywała do motywów ludowych z okolic Wisły. Oparta była ona na opowieści wiślańskiego bajarza Ferdynanda Dyrny, który przyszedł do Sztwiertni z gotowym librettem. Śpiewogra zdobyła wówczas dużą popularność.
W 1935 roku kompozytor uzupełnił swoje wykształcenie w Szkole Muzycznej w Cieszynie, a w 1937 r rozpoczął studia w Konserwatorium Muzycznym w Katowicach. W maju 1939 roku odbył się w auli konserwatorium jego recital złożony z własnych kompozycji. W nagrodę Sztwiertnia otrzymał stypendium na studia muzyczne w Paryżu. Niestety, z powodu wybuchu wojny wyjazd nie doszedł do skutku.
W czerwcu 1940 r. w wieku 29 lat został aresztowany przez gestapo w ramach Intelligenzaktion Schlesien. Zginął w obozie koncentracyjnym w Mauthausen-Gusen. Jego prochy przewieziono do Wisły, gdzie spoczywają na cmentarzu ewangelickim „Na Groniczku”.
Archiwum Śląskiej Kultury Muzycznej przy Bibliotece Głównej Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach przechowuje spuściznę muzyczną po kompozytorze.
W 2010 roku Ludowy Zespół Pieśni i Tańca Śląsk ponownie wystawił operę „Sałasznicy” w opracowaniu muzycznym Jean Claude Hauptmanna, który poprowadził orkiestrę podczas premiery.
Źródło: Dziennik.pl i Wikipedia
